Yaşam alanında bulunan yeraltı su kaynaklarını yüzeye çıkarmak isteyen kişiler, sondaj işlemleri ile kuyu suyu çıkarma yöntemlerine başvurmaktadır. Ancak yasalar, 10 metreden daha derin olan tüm kuyular için sondaj başvurusu yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle birçok kişi, “sondaj başvurusu ne anlama gelir?” sorusunun yanıtı hakkında merak duymaktadır.
Sondaj başvuruları ile Devlet Su İşleri Müdürlüğü ilgilenmektedir. Kişiler, istenen su sondajı belgeleri ve diğer evrakları hazırladıktan sonrasında incelenmek için ilgili birimlere teslim etmelidir. Yapılan inceleme sonucunda, yasalar dahilinde herhangi bir sorun görünmüyorsa yeraltı suyu arama ve kullanma ruhsatı verilmektedir. Evraklarda ya da talebi kapsayan arazide herhangi bir problem görülmesi halinde ise gerekli düzenlemelerin yapılması için bilgi aktarılmaktadır. Düzenleme yapmanın mümkün olmadığı durumlarda ise red cevabı verilmektedir.
Ülkemizde en sık ilgi gören sondaj başvurusu, tarla su kuyusu izni için yapılmaktadır. Bu sayede çiftçiler, ihtiyaç duydukları su miktarını doğal kaynaklar aracılığı ile elde edebilmektedir. Bu izin için gereken evrakların listesi, Devlet Su İşleri Müdürlüğü tarafından duyurulmaktadır.
Sondaj başvuruları ile Devlet Su İşleri Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren jeoloji mühendisleri ilgilenmektedir. Başvuru yapmak için öncelikle mevcut ildeki ilgili müdürlük ile irtibat kurulması ve işlemler için yardımcı olacak mühendisin belirlenmesi gerekmektedir. Ardından görevli mühendise arazi hakkında bilgi verilmesi ve sondaj çalışması için planların aktarılması adımları izlenmelidir. Bu aşamada jeoloji mühendisi, kişilerin teslim etmeleri gereken evraklar ve uygulanması gereken diğer adımlar hakkında detaylı bilgileri paylaşmaktadır.
Görevli mühendis tarafından belirtilen tüm işlemler tamamlandıktan sonrasında evraklar teslim edilmelidir. Bu aşamada mühendis, yeraltı suyu arama başvurusu yapılarak üst makamlara iletmektedir. Ardından mühendis gözetiminde arazinin uygunluğu denetlenmekte ve su çıkarılması uygun görülürse yeraltı suyu arama ruhsatı onaylanmakta ve sondaj çalışmaları, ilgili mühendis eşliğinde başlatılmaktadır.
Yapılan sondaj işlemleri sırasında alınan sonuçlar, jeoloji mühendisi tarafından üst makamlara aktarılmaktadır. Tüm detayların kuyu kullanımına uygun olması halinde ise kişiye yeraltı suyu kullanma ruhsatı teslim edilmektedir. Başvuru sürecinden itibaren tüm süreçler, görevli jeoloji mühendisinin yetkisi ve nezareti eşliğinde gerçekleştirilmektedir.
Kuyu çalışması yapmayı planlayan kişilerin en sık merak ettiği konuların başında, “su sondajı yasak mı?” sorusu yer almaktadır. Su sondajı yapmak, ülkemizde yasak olarak kabul edilen bir eylem değildir. Ancak sondaj işlemlerinin yasalara uygun şekilde yürütülmesi ve tüm prosedürlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu sayede yeraltı sularını en sağlıklı ve verimli şekilde kullanmak mümkün olmaktadır.
Ülkemizde uygulanan yasalar, 10 metreden derin olmayan su kuyuları ve sondaj işlemleri için kişilere serbestlik tanımaktadır. Ancak derinliği 10 metrenin üzerinde olan tüm sondaj işlemleri için bulunulan şehirdeki Devlet Su İşleri Müdürlüğüne başvuru yapılması gerekmektedir. Yasal sürecin uygun şekilde takip edilmesi, yeraltı suyu arama ve kullanma ruhsatlarının alınması için yeterli olmaktadır. Bu sayede kişiler, yasal şekilde su kuyusu sahibi olabilmektedir.
Yeraltı suyu arama ve kullanma ruhsatı olmadan sondaj çalışmaları yapan kişiler için yasal yaptırımlar ve cezai işlemler uygulanmaktadır. Bu nedenle tüm vatandaşların, ilgili birimler tarafından belirtilen şekilde sondaj işlemlerini yasallaştırmaları gerekmektedir. Bu işlemleri uygulamadan sondaj yapmak ise kanunlarda belirtildiği üzere kesinlikle yasaktır.
Su sondajı yapmak isteyen kişilerin, öncelikle bulundukları şehirde hizmet veren Devlet Su İşleri Müdürlüğüne başvuru yapmaları gerekmektedir. Yapılan başvuru sırasında yeraltı suyu arama ve kullanma ruhsatlarının hazırlanabilmesi, aynı zamanda arazinin incelenebilmesi için kişilerden bazı evraklar istenmektedir. Bu evraklar, sondaj türüne ve dönemlere bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Ancak genel olarak ihtiyaç duyulacak evrakların listesi şu şekilde sıralanabilmektedir:
Su sondajı açmak için gerekli belgeler; işletmeler, site ve kooperatifler için farklılık göstermektedir. Bu nedenle başvurunun hangi unvan ile yapılacağına önceden karar verilmesi gerekmektedir.
Tarla su kuyusu açma izni almak için, tüm sondaj işlemlerinde olduğu gibi öncelikle Devlet Su İşleri Müdürlüğüne başvuru yapılması gerekmektedir. Ardından ilgili jeoloji mühendisi ile görüşme yapılması ve istenen evrakların teslim edilmesi istenmektedir. Daha sonrasında ilgili mühendis ile arazi incelemesi yapılmakta; uygunluk görülmesi halinde ise yeraltı suyu arama işlemleri başlatılmaktadır. Tüm işlemlerinin başarılı sonuçlanması halinde kişiler, yeraltı suyu kullanma ruhsatına sahip olabilmektedir.