Jeotermal su kaynakları, yapılan araştırma ve inceleme faaliyetleri sonrasında belirli bir tekniğe bağlı kalınarak yeryüzüne çıkarılabilmektedir. Doğal olarak yer altında oluşan bu kaynakların araştırılması, jeofizik mühendisleri öncülüğünde yapılmaktadır. Jeotermal su, daha sonra gerçekleştirilen sondaj işlemleriyle birlikte çıkarılabilmektedir. Ancak jeotermal su sondajı, temelde çeşitli farklılıklar içerebilmektedir. Son zamanlarda talebin oldukça arttığı bu sondaj türü, gelişen teknolojiyle birlikte daha hızlı ve ekonomik şekilde gerçekleştirilebilmektedir.
Jeotermal sondaj sırasında kullanılan teknikler kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. Gradyan sondaj ve işletme kuyusu şeklinde sıralanabilen teknikler, yapılan araştırma sonucunda hangisinin uygun olup olmadığı gibi değişkenler göz önünde tutularak tercih edilmektedir. “Jeotermal su kaç metreden çıkar?” sorusuna cevap verebilmek için araştırmaların profesyonel bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bunun için toprak yapısının iyi analiz edilmesi oldukça büyük önem arz etmektedir. Genellikle 2 bin metrelerden çıkan jeotermal sular, arazinin yapısına göre 20 bin metreye kadar ulaşabilmektedir.
Jeotermal su nerede çıkar? Jeotermal suların ağırlıklı olarak bulunabildiği bölgeler hakkında çeşitli ipuçları yer almaktadır. Özellikle deprem bölgelerinde ve yanardağlara yakın konumlarda fazlaca bulunduğu bilinen jeotermal sular, gerekli çalışmaların yapılmasıyla birlikte detaylı bir şekilde analiz edilebilmektedir. İlgili alanda jeotermal su olup olmadığı hakkında bilgi edinebilmek için kesinlikle jeolojik açıdan etüt çalışmalarının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte en uygun sondaj lokasyonu için hemfikir olduktan sonra kuyu inşa sürecine geçilebilmektedir. Bu süreçlere uyulmadığı taktirde sondaj işlemleri ve diğer araştırma faaliyetlerindeki maliyetlerin zarar ettirme ihtimali yükselmektedir.
Sondaj çalışmalarında en çok merak edilen konulardan biri de şüphesiz jeotermal su nerede çıkar sorusudur. Bunun için Türkiye’nin tüm bölgelerindeki arazi koşullarının ve yeraltı oluşumlarının tetkik edilmesi önerilmektedir. Bu bağlamda bölgesel açıdan bakıldığında ülke içerisinde Ege ve Güney Marmara bölgelerinin jeotermal açıdan zengin olduğu bilgisine ulaşılabilmektedir. Bu bölgeler aynı zamanda deprem bölgeleri olduğu için yer altı hareketleri bakımından çeşitlilik göstermektedir. Volkanik dağ oluşumlarının ve depremlerin çok olduğu bölgeler, doğal olarak jeotermal açıdan zengin kabul edilmektedir. İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgeleri jeotermal açıdan önem derecesine göre sıralanan yerler arasında yer almaktadır.
Jeotermal su kaç derecedir? Jeotermal suların sıcaklık dereceleri, normal sulara göre çok daha fazla olmaktadır. Bunun nedeni ise yer altındaki ısının kayaçların içerisinde dolaşan gaz ve sıvıların civardaki suları ısıtması şeklinde açıklanabilmektedir. Peki birçok alanda kullanılan ve çıkarılması için teknik çalışmalara ihtiyaç duyulan jeotermal suyun sıcaklığı değişkenlik göstermektedir. Yüzeyden veya derin kuyulardan çıkarılan jeotermal suların ortalama sıcaklığı 115 derece şeklinde ölçüldüğü bilinmektedir. Bununla birlikte 80 dereceden başlayan jeotermal sular 140 dereceye kadar çıkabilmektedir.
Jeotermal sondaj nedir? Jeotermal kaynakların yeryüzüne çıkarılması için yapılan gerekli işlemler jeotermal sondaj olarak açıklanabilmektedir. Bu işlem için gerekli hazırlıkların yapılması önemlidir. Bu hazırlıklar arasında topraktaki karbondioksit ölçümü, elektrik özdirenç çalışmaları, manyetik ve sismik yansıma analizleri bulunmaktadır. Kaplıca, kültür balıkçılığı veya mineralli su gibi ihtiyaçlar doğrultusunda çıkarılan jeotermal sular, buna uygun sondaj teknikleriyle elde edilebilmektedir.
Arazinin yapısına uygun sondaj tekniği ile başlatılan çalışmalar doğrultusunda ihtiyaç duyulan şekilde kuyu açılmaktadır. Kuyunun boyutu ise jeotermal suyun sahip olduğu derinlikle doğru orantılı olmaktadır. Bu süreçte gereksiz masraf yapmamak için, sondaj çalışmalarının öncesinde arazinin çok iyi bir şekilde araştırılması önerilmektedir.